Năm 2018, nhà làm phim người Hà Lan Michael Rogge đã công bố những đoạn video hiếm quay cảnh ở Việt Nam, được quay vào thời điểm tháng 8 năm 1945, ngay sau thời điểm quân Nhật đầu hàng Đồng Minh (15/8/1945).
Các video này bao gồm 8 phút quay ở Sài Gòn, và 8 phút quay ở Đà Lạt, Huế, Qui Nhơn.
Video Sài Gòn 1945
Video quay cảnh Sài Gòn, đầu tiên là Nhà hát (Municipal Theatre) với bức tượng Francis Garnier vẫn còn ở phía trước, và cảnh Nhà thờ Đức Bà, vẫn còn tượng của Giám mục Bá Đa Lộc (Pierre Pigneau de Behaine) và Hoàng tử Cảnh ở trước Nhà thờ. Ngay sau khi video này quay chỉ vài ngày, vào ngày 22/8/1945, hai tượng này bị hạ bệ trong cuộc biểu tình do Ủy ban hành chính lâm thời Nam bộ tổ chức trong những ngày Cách mạng tháng 8 ở Sài Gòn và Nam bộ. Cùng với đó là tượng của Rigault de Genouilly ở công trường Rigault de Genouilly (nay là công trường Mê Linh) và tượng Gambetta ở Vườn Ông Thượng đều bị kéo đổ và thảy xuống sông Sài Gòn.
Căn cứ vào các khoảng thời gian trong lịch sử, có thể suy đoán video clip quay cảnh sinh hoạt thường ngày của người dân Sài Gòn – Chợ Lớn này được quay trong khoảng thời gian giữa ngày 15/08/1945 và ngày 22/8/1945. Những hình ảnh lính khố đội nón chóp, chợ, đám tang, người buôn ở chợ Sài Gòn (Bến Thành)… này rất có thể là được quay vào ngày 17/8/1945, bởi vì qua tới ngày 18/8/1945 thì không khí Sài Gòn đã bắt đầu sôi động chứ không còn được yên bình như trong video. Người quay video này có thể đã không chứng kiến tận mắt cách mạng tháng 8 ở Sài Gòn, vì ngay sau khi quay video này ông đã lên đường lên Tây Nguyên rồi ra miền Trung.
Người quay video này rất có thể không phải là ông Michael Rogge, vì ông sinh năm 1929, thời điểm này ông chỉ mới 16 tuổi và ít có khả năng đi sang vùng Viễn Đông và sử dụng được công cụ quay phim còn nặng nề và phức tạp thời đó. Sau này Rogge là nhà quay phim nghiệp dư, đồng thời là người sưu tầm các đoạn phim cũ về lịch sử, văn hóa các nước, và video này là do ông sưu tầm, công bố.
Đà Lạt – Huế – Qui Nhơn năm 1945
Bên trên là video quay cảnh Đà Lạt và Huế, Qui Nhơn. Khi xem đoạn phim này, nhiều người ngỡ ngàng trước hình ảnh thác nước tuyệt đẹp ở Đà Lạt, cảnh đàn hươu hoang dã sống ngay gần các xóm làng, những người nông dân cần mẫn trên cánh đồng lúa hay kinh thành Huế cổ kính với những cảnh sinh hoạt độc đáo…
chuyenxua.net biên soạn
Đoạn video thật hay & quý giá về SG xưa! Tất cả những con người trong phim đã hoá ra người thiên cổ, ngoài trừ những đứa trẻ 5-10 tuổi, giờ cũng đã ngoài 80. Tuy nhiên, cơ hội họ còn sống sót rất ít.