Ca sĩ Phương Dung có biệt danh là Nhạn Trắng Gò Công, là một trong những ca sĩ nhạc vàng được yêu thích nhất suốt từ 60 năm qua, đã thể hiện thành công những ca khúc nhạc vàng nổi tiếng như Nỗi Buồn Gác Trọ, Tạ Từ Trong Đêm, Những Đồi Hoa Sim…
Ca sĩ Phương Dung tên thật là Nguyễn Phan Phương Dung, sinh ngày 9 tháng 8 năm 1946 tại Gò Công.
Khi còn theo học ở trường tiểu học nữ Gò Công, Phương Dung rất yêu thích ca hát và luôn có mặt trong các chương trình văn nghệ ở trường. Sau khi học hết bậc tiểu học, gia đình cho Phương Dung lên Sài Gòn ở nhà người quen và thi vào lớp Đệ Thất (lớp 6) trường nữ trung học Gia Long niên khóa 1958 – 1959, đó cũng là lúc mà giấc mộng trở thành ca sĩ của cô bắt đầu có cơ hội trở thành hiện thực.
Năm 1959, tại Sài Gòn, ngoài các danh ca thế hệ đầu là Thái Thanh, Thu Hương, Tâm Vấn, còn xuất hiện thêm thế hệ ca sĩ Trúc Mai, Thanh Thúy, Lệ Thanh, Bạch Yến, Bích Chiêu… đã đứng trên đỉnh cao của làng nhạc, và Phương Dung nghĩ rằng con đường duy nhất trở thành ca sĩ là tham gia cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của Đài Phát thanh Sài Gòn. Trong cuộc thi năm đó, nhạc sĩ Thanh Sơn được giải nhất, ca sĩ Nhật Thiên Lan được giải nhì. Phương Dung chỉ được giải 4 vì chưa được học nhạc lý, không biết xướng âm.
Sau cuộc thi, Phương Dung may mắn được nhạc sĩ Khánh Băng đồng ý cho về hát lót tại phòng trà Hoàng Yến ở giải trí trường Thị Nghè rất nổi tiếng trong thập niên 1950.
Thời gian sau đó, cô đi hát ở một số phòng trà, trong đó có phòng trà Tứ Hải của ông Nguyễn Cao Tăng (là giám đốc đài phát thanh Pháp Á trước năm 1955) và phòng trà Anh Vũ.
Sự nghiệp của ca sĩ Phương Dung thật sự có bước ngoặt lớn khi cô được theo học với ca sĩ Lê Xuân (sĩ quan không quân Lê Trung Xuân), là cậu của một người bạn học. Nhờ sự chỉ dẫn tận tình của “cậu Xuân”, ca sĩ Phương Dung học được nhạc lý căn bản và tiến bộ rất nhanh, chỉ 1 năm sau cô được hãng dĩa Việt Nam mời thu âm ca khúc đầu tiên là Đường Về Khuya, sau đó là Vọng Gác Đêm Sương, Hai Kỷ Niệm Một Chuyến Đi… rất được khán thính giả yêu thích.
Click để nghe giọng hát Phương Dung trước năm 75
Sau khi xuất hiện không bao lâu, Phương Dung đã được thi sĩ Kiên Giang tặng cho danh hiệu “Con Nhạn Trắng Gò Công”, là nơi cô sinh trưởng ở vùng Tiền Giang. Còn chữ Nhạn Trắng xuất phát từ việc từ buổi đầu đi hát, Phương Dung luôn mặc một bộ áo dài trắng như nữ sinh.
Sang đến năm 1962, tên tuổi của ca sĩ Phương Dung vụt sáng thành ngôi sao hạng A với ca khúc Nỗi Buồn Gác Trọ của 2 nhạc sĩ Mạnh Phát và Hoài Linh. Hai năm sau đó, hãng đĩa Sóng Nhạc của ông Nguyễn Tất Oanh đã mời cô ký hợp đồng độc quyền cùng Trúc Mai, Minh Hiếu và Thanh Thuý. Như vậy hãng Asia Sóng Nhạc đã độc quyền cả 4 nữ ca sĩ nhạc vàng danh tiếng và được yêu thích nhất trong nửa đầu thập niên 1960.
Click để nghe Phương Dung hát Nỗi Buồn Gác Trọ trước 1975
Ngay trong năm đầu tiên ký hợp đồng với Asia Sóng Nhạc, Phương Dung đã có được thành công tột đỉnh với dĩa nhựa bán chạy nhất của hãng dĩa này, và có thể cũng là bán chạy nhất mọi thời đại của Việt Nam, đó là dĩa Sóng Nhạc có bài hát Những Đồi Hoa Sim của nhạc sĩ Dzũng Chinh. Sang năm 1965, Phương Dung tiếp tục gặt hái được thành công lớn với ca khúc Tạ Từ Trong Đêm của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh, khi được giải Bài Hát Hay Nhất của năm cùng với Huy Chương Vàng dành cho ca sĩ xuất sắc nhất do Thanh Thương Hội trao tặng qua sự bầu chọn của độc giả báo chí Sài Gòn.
Click để nghe Phương Dung hát Tạ Từ Trong Đêm trước 1975
Từ đó tên tuổi của ca sĩ Phương Dung lên đến đỉnh cao của danh vọng. Từ năm 1965 đến 1967, mỗi đêm cô cộng tác với 7 phòng trà và vũ trường, đó là Tự Do, Maxim’s, Olympia, Quốc Tế, Bồng Lai, Paramount và Văn Cảnh. Cô còn thường xuyên xuất hiện trong những chương trình truyền hình hoặc cộng tác với những chương trình phát thanh trên cả hai đài Quân Đội và Sài Gòn.
Đầu năm 1967, trong một lần sang lưu diễn ở Thái Lan và được mới đến tham dự buổi tiệc tại sứ quán VNCH ở thủ đô Bangkok, ca sĩ Phương Dung đã gặp ông Võ Doãn Ngọc từ Pháp sang Thái Lan để nghỉ tết cùng gia đình. Họ yêu nhau và kết hôn 1 năm sau đó.
Ông Võ Doãn Ngọc đã sang Pháp từ năm 13,14 tuổi, lớn lên sang Thuỵ Sĩ làm việc, từ đó chưa về Việt Nam một lần nào nên không thể tham gia quân ngũ.
Sau lần gặp Phương Dung ở Bangkok, ông Ngọc tự ý thôi việc để về Việt Nam xin cưới người mà ông đã cảm thấy rung động ngay trong lần gặp đầu tiên, và đó cũng là lần đầu tiên ông Ngọc trở lại Việt Nam sau khi rời khỏi từ thời niên thiếu.
Thời điểm đó Phương Dung đang ở đỉnh cao chói lọi của sự nghiệp với thu nhập đến hơn 1 triệu đồng/tháng, tương đương 150 lượng vàng. Nếu so với thời giá hiện nay thì khoảng 9 tỉ đồng/tháng. Còn nếu so với thu nhập của ngày xưa của một vị đại tá quân đội chỉ có 50.000 mỗi tháng, như vậy thu nhập của Phương Dung cao hơn lương đại tá 20 lần.
Về phần ông Võ Doãn Ngọc, lúc đó đang định cư ở trời Tây và chưa một lần quay về Việt Nam, có một công việc ổn định tại đây và hoàn toàn xa lạ với văn hóa ở quê nhà. Hai người như đến từ 2 thế giới khác nhau, tình cờ gặp nhau tại một nơi xa lạ và cảm mến nhau.
Dù mối tình này bị mẹ của Phương Dung phản đối quyết liệt, nhưng cha của cô chấp thuận nên họ lam đám cưới vào năm 1968, sau đó Phương Dung tạm dừng sự nghiệp ca hát lúc đang ở đỉnh cao rực rỡ để về giúp chồng kinh doanh. Họ sở hữu một trại gà và một số tàu đánh cá ở Gò Công, điều hành một công ty xuất khẩu tôm đông lạnh, cuộc sống vật chất của họ cũng rất thoải mái và có với nhau tổng cộng 8 người con.
Phương Dung từng kể trên báo chí: “Ông xã tôi là người du học bên Pháp từ nhỏ nên tiếng Việt không rành. Mỗi lần về nước anh không quá thông thạo để bộc lộ cảm xúc nên mẹ tôi nhận xét nặng lời anh là người vô phép. Mẹ tôi không hiểu tính cách của những người lớn lên ở phương Tây, họ sống phóng khoáng, độc lập. Nhiều lúc ông xã bị mẹ tôi lớn tiếng nhưng anh chỉ cuối đầu im lặng”.
Phương Dung cho biết từ khi lấy chồng, cô luôn có một nỗi mặc cảm bởi mẹ cô không chấp nhận con rể. Bà sẵn sàng từ mặt nếu con gái không nghe lời. Phương Dung cũng phải đứng trước 2 lựa chọn: Sự nghiệp và tình yêu. Cuối cùng cô chọn mái ấm gia đình nhỏ, tạm dừng sự nghiệp.
Sau khi lấy chồng được vài năm, Phương Dung cũng có trở lại thu âm trong băng dĩa, nhưng tuyệt đối không đi hát phòng trà nữa.
Sau khi kết hôn được vài năm, Phương Dung có trở lại thu thanh cho một vài hãng băng dĩa cho đến năm 1975.
Ở lại trong nước chỉ 2 năm thì cả gia đình ông Ngọc và ca sĩ Phương Dung cùng nhau rời Việt Nam khoảng năm 1977 bằng chính tàu của gia đình. Họ đến được Mã Lai và được phái đoàn Mỹ nhận cho định cư ngay, nhưng lại từ chối để xin đi Úc.
Gia đình Phương Dung định cư ở Melbourne và bắt đầu quản lý 2 nhà hàng có trình diễn ca nhạc hàng đêm là Cửu Long và Tự Do cho đến năm 1983. Sau đó Phương Dung nhận được lời mời sang Mỹ để thu cuốn băng đầu tiên tại hải ngoại cho trung tâm Thanh Lan (hợp tác cùng Dạ Lan) mang tựa đề Kỷ Niệm Còn Đây.
Click để nghe Phương Dung hát trong băng Kỷ Niệm Còn Đây, là băng nhạc đầu tiên của Phương Dung sau 9 năm kể từ sau 1975
Năm 1984, Phương Dung trở lại Úc làm tổng đại lý những phim bộ Hồng Kông lồng tiếng Việt. Nhưng chỉ được một thời gian thì chuyển qua làm với một người con trong ngành may mặc. Đến năm 1989, 1990, Phương Dung hoàn tất thủ tục xin định cư tại Mỹ, hai người con gái của cô đã đã có quốc tịch Mỹ trước đó, riêng những người con trai vẫn sống tại Úc. 8 người con của cô đều thành tài, làm những nghề khác nhau là bác sĩ, kỹ sư, quản trị doanh nghiệp, kiến trúc sư… chỉ có 1 người theo nghiệp ca hát là Phương Vy.
Từ khi sang Mỹ, Phương Dung cộng tác với trung tâm Asia, Thúy Nga với những ca khúc quen thuộc của nhạc vàng.
Phương Dung đã trở về nước nhiều lần ngay từ năm 1999, khi đó cô không về để hát (thời điểm đó cô cũng chưa được cấp phép hát trong nước), mà chủ yếu là để làm từ thiện, thường xuyên hỗ trợ những bệnh nhân bị đục thủy tinh thể điều trị miễn phí, mở những đợt chữa trị mắt cho dân nghèo tại quê hương Gò Công (Tiền Giang) sau đó nhân rộng ra các tỉnh lân cận, từ Cà Mau đến tận Quảng Trị. Cô nói rằng công chúng dành cho mình quá nhiều lộc nghề và tình cảm nên cô muốn chia sẻ tình thương yêu cho những người kém may mắn hơn.
Có thời gian Phương Dung mở quán cơm tấm, không phải là để mưu sinh mà là để kiếm thêm thu nhập hỗ trợ người kém may mắn. Ngoài ra, sau khi được cấp phép về nước trình diễn từ sau năm 2010, hầu như toàn bộ tiền cát sê của Phương Dung cũng đều dành trọn cho vấn đề thiện nguyện.
Năm 2017, chồng của Phương Dung qua đời, sau hơn nửa thế kỷ họ ở bên nhau. Đây là một mất mát lớn về mặt tinh thần đối với nữ danh ca.
Cho đến nay, ở tuổi U80, Phương Dung vẫn góp mặt khá thường xuyên trên các chương trình truyền hình trong nước và các sân khấu ca nhạc. Cô được các nghệ sĩ thế hệ sau kính trọng vì sự nghiệp ít người sánh bằng, và được xem là tiếng nói có trọng lượng về nhạc vàng xưa trên các chương trình mà cô làm giám khảo.
Hình ảnh Phương Dung tuổi U80:
Một số ảnh khác của danh ca Phương Dung trước 1975:
chuyenxua.net
